มาออกจาก Comfort Zone กันเถอะ - LIV

การเปลี่ยนแปลงตัวเองนี้จะทำให้เราออกจากข้อจำกัดเดิม ๆ หรือ Comfort Zone ที่เราเผลอขีดเส้นไว้ให้ตัวเองทีละนิด เพื่อเปิดไปสู่พื้นที่ใหม่ ๆ ขยายขอบเขตของศักยภาพตัวเราให้เพิ่มขึ้น ทำให้รับมือกับปัญหาได้ดียิ่งขึ้น ไม่มีใครที่จะสามารถแก้ปัญหาเดิมได้ดีขึ้น ด้วยทรัพยากรเดิมที่มีอยู่ จึงเป็นเรื่องจำเป็นที่เราต้องตระหนักรู้ เรียนรู้ และฝึกฝนเพื่อออกจากข้อจำกัดนี้ ในองค์กรที่มองเห็นข้อสำคัญนี้จึงมักจัดการอบรมอยู่อย่างสม่ำเสมอ เราเรียนเพื่อให้เรามีเครื่องมือใหม่ ๆ ได้ไอเดียใหม่ หรือฝึกฝนทักษะเพื่อจัดการกับปัญหาได้ดีกว่าเดิม

อย่างไรก็ตาม นอกเหนือจากการอบรม เราเองก็สามารถสร้างมุมมองใหม่ด้วยตัวเอง เพื่อให้มีสายตาที่มองเห็นปัญหาต่างไปจากเดิม เทคนิคง่าย ๆ บางอย่างที่อาจจจะนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ก็คือการตั้งคำถามกับตัวเอง คำถามจะไปทำงานกับสมองส่วนความคิดเพื่อให้เกิดการค้นหาคำตอบ ทักษะการตั้งคำถามมีความสำคัญจนเปิดเป็นคลาสที่ต้องลงทุนเรียน แต่หากเราเพียงสังเกตการทำงานของคำถาม และใส่ใจกับการตอบอย่างจริงใจ ก็สามารถนำการถามไปใช้เพื่อแก้ปัญหาของเราได้แล้ว

การถามคือการชวนมองจากมุมใหม่ เหมือนตอนที่เราจะเลือกซื้อรถ หรือเฟอร์นิเจอร์ เราไม่ได้ยืนดูด้านใดด้านหนึ่งแล้วตัดสินใจได้เลย บางคนเดินดูรอบ ๆ ดูด้านนอก ด้านใน ด้านบน ด้านล่าง และรายละเอียดต่าง ๆ รวมทั้งทดลองสัมผัสด้วย จากนั้นจึงค่อยรวบรวมข้อมูลเหล่านี้มาตัดสินใจ

เรื่องราวในชีวิตเรานั้น มีความสำคัญมากยิ่งกว่าการเลือกซื้อรถหรือเฟอร์นิเจอร์หลายเท่า เราเองก็ควรมองจากมุมต่าง ๆ เหมือนกับที่เราเลือกซื้อของใช้ที่มีราคา

คำถามที่เป็นประโยชน์และจะช่วยให้เกิดมุมมองใหม่ ได้แก่

มุมสูง – เพื่อให้เข้าใจ ภาพกว้าง ภาพรวม ความหมาย ความสำคัญ ของเรื่องราวหรือปัญหานั้น เช่น

• - คุณทำสิ่งนี้ไปเพื่ออะไร
• - ถ้าทำเรื่องนี้สำเร็จ คุณจะได้อะไร
• - เรื่องนี้มีความหมายอะไรกับคุณ

ข้อสังเกต – หากได้คำตอบเป็นนามธรรม (ความรัก ความปลอดภัย ความภาคภูมิใจ) มากกว่ารูปธรรม (เงินเดือนขึ้น โบนัส เจ้านายพอใจ) ก็นับว่ามาถูกทาง และได้คำตอบที่ก่อให้เกิดความรู้สึกที่ดี และมีแรงบันดาลใจ

มุมขยาย (ทางเลือก) – เพื่อหา option และความเป็นไปได้อื่น ๆ หาไอเดียใหม่ที่ยังไม่เคยทำ เช่น

• - คุณมีทางเลือกอะไรอีก
• - มีอะไรที่คุณยังไม่ได้ทำ
• - มีใครที่จะช่วยคุณได้
• - ถ้าเป็นหัวหน้างานของคุณ (หรือ บุคคลที่ 3 คนอื่นที่มีความถนัดในเรื่องนี้) เขาจะคิด/ทำอย่างไร
• - คุณจะทำอะไรที่แตกต่างไปจากเดิม

ข้อสังเกต – หากคำตอบเป็นสิ่งที่เคยทำแล้ว ให้พยายามยืด (stretch) ออกไปอีก เพื่อหาสิ่งที่ใหม่จริง ๆ ในระยะเริ่มแรกอาจไม่ได้ง่าย แต่ลองจริงจังกับคำถามจะพบว่ามีสิ่งที่ได้ผลดีและยังไม่เคยทำแอบซ่อนอยู่เสมอ หากยังไม่เคยนำมาใช้เพราะอาจจะไม่คุ้นชิน ยังยึดติดกับความกลัวบางอย่าง

มุมลงลึก (รายละเอียด) เพื่อให้เกิดเป็นจริง เป็นไปได้ มีความรอบคอบ มั่นคง เช่น

• - คุณจะวางแผนเพื่อลงมือทำอย่างไร
• - อะไรเป็น priority ในเรื่องนี้
• - ก้าวแรกคืออะไร
• - จะลงมือทำเมื่อไร และสำเร็จเมื่อไร
• - จะรู้ได้อย่างไรว่าเรื่องนี้สำเร็จแล้ว

ข้อสังเกต – ยิ่งได้รายละเอียดมาก จะทำให้เรื่องในหัวใกล้กับความเป็นจริงมากขึ้น สัมผัสได้ และสร้างกำลังใจในการลงมือทำ มี commitment ที่จะทำได้

หากว่ายังไม่ได้คำตอบ อาจลองโทรหาเพื่อนที่ไว้ใจสักคนให้ช่วยเป็นคนถาม เพื่อที่คุณจะได้เป็นผู้ตอบอย่างเดียว

การมองในมุมอื่น ไม่ใช่การถามความเห็นของคนอื่น แต่คือการหัดให้ตัวเราเองได้ขยายพื้นที่ความตระหนักรู้ คำตอบที่ได้จะเวิร์กมากกว่าได้คำแนะนำจากคนอื่นมากนัก ยิ่งสมัยนี้มีสมาร์ทโฟนที่อำนวยความสะดวกในการจดบันทึกได้สะดวกง่ายดาย เช่น Samsung Galaxy Note 9 หรือ iPad คุณก็สามารถใช้สมาร์ทโฟนช่วยจดบันทึกคำถามและคำตอบ เพื่อนำอ่านและวิเคราะห์ในเวลาต่อมาได้อีกด้วย

เมื่อประมวลคำตอบจากมุมต่าง ๆ ทั้งหมดนี้แล้ว ผู้ที่ตอบคำถามก็จะตระหนักถึงคำตอบที่แท้จริง เพราะคำถามจะทำหน้าที่เข้าไปยืดขยายพื้นที่ในความคิด ความรู้สึก ทำให้เรามองเห็นความเป็นไปได้อื่น ๆ และบางครั้งก็อาจจะยอมปล่อยการยึดกรอบความคิดเดิม ๆ ที่อาจจะไม่ได้ช่วยอะไรไปมากกว่าแค่ได้อยู่กับความเคยชินที่ปลอดภัย แต่ไม่มีทางออก